De ZZP-markt is in de afgelopen jaren explosief gegroeid. Inmiddels is het aantal ZZP’ers gestegen tot boven de 850.000. Met name in de dienstverlenende sector zijn er veel ZZP’ers bijgekomen de afgelopen jaren.

Oorzaak hiervan is onder andere het economische klimaat.

Er zijn door ontslagrondes noodgedwongen veel ZZP’ers bij gekomen. Of dit een positieve ontwikkeling is laat ik voor nu maar even in de midden. Een erg populair verdienmodel bij de dienstverlenende ZZP’er is het uurtje-factuurtje model. Maar is het uurtje-factuurtje-model nog houdbaar in deze tijd?

Waar komt het uurtje-factuurtje-model vandaan?

Het uurtje-factuurtje-model is een van oudsher een gebruikelijk verdienmodel binnen de dienstensector. Het model is afkomstig uit de advocatuur en het notariaat en andere aanpalende beroepsgroepen zoals bijvoorbeeld de accountancy.

Omdat deze beroepsgroepen geen tastbaar product leveren (immaterieel) wordt de prestatie en daarmee de beloning gemeten in tijd. Tijd x Uurtarief = Prijs. De hoogte van het uurtarief was onder andere afhankelijk van beroepsgroep, functieniveau, opleiding etc.

Hoe ging het voor de crisis met het uurtje-factuurtje-model?

Economisch gezien ging het goed, bedrijven floreerden volop. Bedrijven schreven mooie zwarte cijfers. De beginjaren 2000 waren vette jaren, letterlijk en figuurlijk! Budgetten in overvloed, de dienstverlenende sector profiteerde volop van de economisch voorspoed.

Als dienstverlenende ZZP’er in de private of publieke sector werkte je hoofdzakelijk op basis van het principe uurtje-factuurtje. Je hoefde relatief weinig verantwoording af te leggen aan je opdrachtgever zolang je output maar oké was! Je factuur werd zonder blikken of blozen betaald.

De weerslag van de crisis op het uurtje-factuurtje-model

In 2008 deed de economisch crisis haar intrede. De vette jaren maakten plaats voor jaren van krimp. Groei en winst van bedrijven was niet meer vanzelfsprekend. Bedrijven moesten noodgedwongen personeel op de loonlijst ontslaan. Zoals ik in de inleiding al schreef hebben dergelijke ontslagrondes mede gezorgd voor de groei in de ZZP-markt. Aan de andere kant werd op flexibel ingehuurd personeel, waaronder ZZP’ers bezuinigd. Bedrijven verlangden meer inzage in de werkzaamheden en tijdsbesteding van ingehuurde ZZP’ers.

Tussenfase uurtje-factuurtje-model...

De tijd dat je bijna blanco en factuur kon uitschrijven verdween. Bedrijven die ZZP’ers inhuurden wilden meer inzage en grip op de kosten. Er werd van dienstverlenende ZZP’ers verlangt uren bij te houden. Wat heb je gedaan, hoeveel uur heb je besteedt? En ja, wil je je uren ook nog even vastleggen in ons interne systeem. Na goedkeuring kon je dan eindelijk je factuur sturen. Oja, vermeld ook nog even de goede code of referentie op je factuur anders betalen we je factuur niet.

Als klap op de vuurpijl wordt je factuur ook nog gecontroleerd met de ingevoerde uren in het interne systeem van je opdrachtgever. In sommige gevallen wordt de druk op de dienstverlenende ZZP’er nog verder opgevoerd. Je opdrachtgever checkt je uren en kijkt daarnaast ook nog in hoeverre jouw uren billable zijn.

Een nieuwe afgeleide vorm van het bestaande uurtje-factuurtje-model deed haar intrede. Waarschijnlijk als je dienstverlenend ZZP’er bent herken je je deels of grotendeels in deze kentering. Maar de verandering gaat nog verder...

Waar gaat het naartoe met het uurtje-factuurtje-model?

Met MoneyMonk zijn we leverancier van boekhoudsoftware. Onderdeel van onze software is urenregistratie. Omdat we hoofdzakelijk ZZP’ers als klant hebben zitten we kort en dicht op deze doelgroep. Daarnaast hebben we heel goed zicht op de factuur- en declaratie processen van deze doelgroep aan hun opdrachtgevers. Bij MoneyMonk zien we een verdere verandering van de tussenfase van het uurtje-factuurtje-model.

Het uurtje-factuurtje-model oude stijl, Tijd x Uurtarief = Prijs, is voor veel dienstverlenende ZZP’ers passé. Deze vorm komt nog steeds voor maar wordt weliswaar steeds minder, de markt vraagt om een andere invulling. Veel ZZP’ers zitten momenteel in de tussenfase van het uurtje-factuurtje-model, het model waarbij je als ZZP’er veel verantwoording moet afleggen richting opdrachtgever om je factuur uiteindelijk betaald te krijgen.

Bij MoneyMonk doen we veel aan Customer Discovery, wat houdt onze klant bezig, wat is zijn proces en wat zijn de veranderingen in de branch of sector. In toenemende mate zien we steeds meer ZZP’ers die van het uurtje-factuurtje-model afstappen. Maar waar gaat het dan wel naartoe?

Uurtje-factuurtje-model gaat richting Fixed-Fee-Model

We merken steeds vaker dat dienstverlenende ZZP’ers opdrachten aannemen tegen een fixed-fee. Als ZZP’er maak je eerst zelf een ruwe schatting van het aantal uren dat je aan een opdracht of project denkt te gaan besteden. Hierbij maakt de ZZP’er alsnog een grove schatting van de Tijd x Uurtarief en legt vervolgens een vaste aanneemsom of projectprijs voor aan de potentiele opdrachtgever. Met andere woorden, voor bedrag X klaar ik de klus!

Je opdrachtgever geeft akkoord op je totale projectprijs en weet daarmee waar hij financieel aan toe is. Deze verandering vraagt ook om een andere aanpak als ZZP’er. In het oude uurtje-factuurtje-model maakt het niet uit hoeveel uur je besteedt, je uren werden immers toch betaald.

Door de verandering naar het Fixed-Fee-model is het voor de dienstverlenende ZZP’er steeds relevanter geworden om inzicht te krijgen in het feitelijk aantal besteedde uren voor het project.

Daarnaast wil de gemiddelde ZZP’er ook graag zicht op de kosten per project. Alleen op deze manier kun je achteraf een goede nacalculatie doen. Heb je nu wel of niet verdient op dat ene project. Heb je teveel uren besteedt om de klus te klaren waardoor je uurtarief te ver is gedaald of heb je juist weinig uren besteedt waardoor je beter uitkomt dan aanvankelijk gedacht? Je houdt dus wel je uren en kosten bij maar verantwoord deze dus in mindere mate aan je opdrachtgever. De verantwoordelijkheid dat je nog marge maakt op je project ligt immers bij jezelf, je dient goed te schatten en te calculeren.

Hoe kun je in veranderende markt toch succesvol blijven als dienstverlenende ZZP’er?

Zorg ervoor dat je een goede oplossing hebt voor het bijhouden van je uren op een project van een klant.

Verkort stappenplan:

1. goed schatten, calculeren en offreren richting opdrachtgever
2. disciplineer jezelf om je uren (declarabel / niet declarabel) goed bij te houden
3. doe altijd een nacalculatie na afloop van je project
4. begin met betere inzichten aan je volgende project!