Jaarrekening: verplicht voor jou als ZZP'er?

De jaarrekening: wat is het en ben je als ZZP'er verplicht om die op te stellen? Veel zelfstandigen stellen die zelf op, terwijl anderen die laten opstellen door de boekhouder of accountant. Terwijl je officieel niet verplicht bent om dat te doen, al werkt dat in de praktijk soms net iets anders.

We leggen het je uit, aan de hand van de jaarrekening, wat het is, hoe je die als ZZP'er opstelt en of je verplicht bent om dat te doen. Zodat je op de juiste manier kunt (laten) boekhouden, waarmee je netjes voldoet aan de belangrijke richtlijnen en regels die er gelden.

Wat is een jaarrekening?

Wat is een jaarrekening? Het is een jaarlijkse momentopname van jouw bedrijf. Daarop geef je eventueel een toelichting, om aan te geven wat de opname zegt over de huidige situatie die je in kaart brengt.

De jaarrekening stel je op over de periode vanaf 1 januari tot en met 31 december, als er sprake is van een niet-gebroken boekjaar. Dat is standaard het geval, behalve als je er als onderneming voor kiest om een gebroken boekjaar aan te houden.

Jaarrekening voor ZZP'ers

Benieuwd hoe de jaarrekening voor ZZP'ers in elkaar zit? Het combineert de balans en de winst- en verliesrekening. Dat zijn twee belangrijke financiële documenten, die je nodig hebt om de Aangifte Inkomstenbelasting (IB) bij de Belastingdienst te kunnen doen.

Wil je weten hoe zo’n balans en winst- en verliesrekening eruit zien? We zetten de belangrijke onderdelen voor je op een rij:

• Bezittingen op de balans

  Gehoord van activa of van debet? Twee termen voor hetzelfde, die staan voor de bezittingen op de balans. Het gaat om de bezittingen van jouw onderneming, die je beschrijft aan de linkerkant van de balans. Je kunt bijvoorbeeld denken aan het (positieve) saldo op jouw bankrekening, facturen die klanten nog niet betaald hebben en een teruggave van de omzetbelasting over het vierde kwartaal. Daarnaast kan het gaat om bezittingen zoals een computer, telefoon of een camera die je voor jouw bedrijf gebruikt.

• Schulden op de balans

  Aan de andere kant van de ZZP'balans staan de schulden. Andere termen daarvoor zijn passiva of credit. Bekende voorbeelden zijn het (negatieve) saldo op je bankrekening, net als facturen die je nog moet betalen en te betalen omzetbelasting over het vierde kwartaal. Bovendien kan het gaan om eventuele leningen die je afsluit, zolang ze nog niet zijn terugbetaald.

• Winst- en verliesrekening

  In de winst- en verliesrekening van jouw onderneming bereken je de opbrengsten en de kosten. Als je die kosten aftrekt van de opbrengsten houd je de winst over, of het verlies.

Let op: investeer je in een nieuwe laptop? Je doet de volledige uitgave, maar die geldt niet volledig als kosten. Je ‘activeert’ de investering op de balans. De afschrijving die je in een jaar tijd doet geldt als kosten, die je opneemt in de winst- en verliesrekening. De rest van de waarde blijft nog op de balans staan.

Is de jaarrekening verplicht voor ZZP'ers?

Nee, officieel ben je als ZZP'er niet verplicht om een jaarrekening op te stellen. Dat wil zeggen, het is niet nodig om een jaarrekening op te stellen zoals bijvoorbeeld een Besloten Vennootschap (BV) dat wel moet. Het betekent in de praktijk vooral dat je hier geen toelichting op hoeft te geven.

Onderdeel van de jaarrekening zijn de balans en de winst- en verliesrekening, die we je hierboven hebben uitgelegd. Die onderdelen moet je als ZZP'er wel verplicht opstellen. Zonder die financiële overzichten zou je de Aangifte Inkomstenbelasting (IB) namelijk niet kunnen doen.

Je bent wat dat betreft niet verplicht om de jaarrekening op te stellen, zoals andere rechtsvormen dat wel moeten. In de praktijk stel je eigenlijk wel een exemplaar op, als je werkt aan de balans en de winst- en verliesrekening. Dat kun je zelf doen, samen met de boekhouder of volledig uit handen geven. In alle drie de gevallen kun je de financiële overzichten gebruiken voor de belastingaangifte.

Eenvoudig boekhouden: jaarrekening en meer

De jaarrekening, balans en winst- en verliesrekening kunnen begrippen zijn die je afschrikken. Toch is dat niet nodig, als je gebruik maakt van een boekhoudprogramma. Daarmee maken we het je bijvoorbeeld bij MoneyMonk gemakkelijk om het automatisch bij te laten houden. Aan de hand van de verkoopfacturen die je aan klanten verstuurt. En met de inkoopfacturen die je boekt, net als de kosten die je maakt.

Op die manier weet je zeker dat je op de juiste manier kunt boekhouden, inclusief de jaarrekening voor ZZP'ers die belangrijk is. In de letterlijke zin van het woord niet verplicht, al ontkom je er niet aan om een aantal financiële documenten op te stellen. Met daarin de financiële situatie van jouw bedrijf, zodat je aan het eind van het jaar precies weet hoe je ervoor staat.

Tip: laat je de jaarrekening opstellen door jouw boekhouder of accountant? Laat je er in ieder geval een keer over uitleggen. Je komt er op die manier achter hoe je er financieel voor staat. En het kan je helpen om toekomstige beslissingen te nemen. Door te investeren of door het juiste even rustiger aan te doen, afhankelijk van de cijfers die je realiseert. Met groei of in tijden van krimp, zodat je daar op tijd op kunt inspelen om eventuele problemen te voorkomen. En om kansen te benutten, bijvoorbeeld om jouw bedrijf succesvol uit te bouwen.